Niewypłacalność dłużnika – czyli wstęp do tzw. nowej restrukturyzacji

Celem dzisiejszego wpisu jest przybliżenie nowych rozwiązań jakie niesie ze sobą ustawa z dnia 15 maja 2015 roku prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2015 r. poz. 978). Ustawa obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. i przyglądamy się jej stopniowej implementacji do naszego porządku prawnego…czy raczej do praktyki stosowania prawa w Polsce.

Zanim przejdę do przybliżenia szczególnych i najciekawszych rozwiązań nowej restrukturyzacji, tytułem wstępu proponuję opanowanie pojęcia niewypłacalności dłużnika.

Niewypłacalność dłużnika definiuje art. 11 ustawy prawo upadłościowe z 28 lutego 2003 r. Według dotychczasowego brzmienia art. 11 ustawy dłużnika uważało się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonywał swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Powyższa regulacja w praktyce oznaczała, że brak płatności dwóch faktur powodował niejednokrotnie wejście w stan niewypłacalności i podstawę do wszczęcia procedury upadłościowej. Znając realia gospodarcze naszych czasów takie pojęcie niewypłacalności należy uznać za twór utopijny. W nowym brzmieniu wprowadzonym właśnie przez rzeczoną na wstępnie ustawę prawo restrukturyzacyjne przepis art. 11 pr.up. stanowi, że:

„Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych”

Przy czym doprecyzowano co ustawodawca rozumie pod pojęciem utraty tej zdolności, definiując ją jako opóźnienie w wykonywaniu zobowiązań przekraczające trzy miesiące (nowy art.11 w ust. 1a).

Również w stosunku do podmiotów, które nie są osobami fizycznymi (osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, a posiadające zdolność prawną) zauważyć można istotną zmianę w pojęciu niewypłacalności. Dotychczas uważano taki podmiot za niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania przekraczały wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonywał.

W chwili obecnej podmiot taki jest niewypłacalny gdy stan nadwyżki zobowiązań nad majątkiem utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące (art.11 ust. 2 ustawy pr.up.).

W zasadzie konstrukcja nowego pojęcia niewypłacalności nie różni się wiele od poprzedniej. Można swobodnie wypowiedzieć się za tym, iż nowa regulacja próbuje doprecyzować dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne. Pytanie tylko czy skutecznie?

Mimo, że nowe regulacje należy uznać za dobry przejaw dostosowania definicji niewypłacalności do aktualnych realiów obrotu gospodarczego nie można odmówić słuszności krytykom tej zmiany, który wskazują na dalsze wątpliwości interpretacyjne, niespójność przepisów i brak jednej zunifikowanej definicji niewypłacalności. Zmiany wprowadzają dodatkowe mierniki i pojęcia, nierzadko niezrozumiałe i zbyt skomplikowane. Niezmiennie jest to jednak pożądana zmiana i to o co może się jeszcze postarać ustawodawca, to popracowanie nad większą spójnością przepisów oraz ich przejrzystością. Praktyka pokaże co jeszcze kryje w sobie wprowadzona zmiana i jakie trudności interpretacyjne nastręcza.

Traktując niniejszy wpis jako wstęp do konkretnych rozwiązań prawa restrukturyzacyjnego zapraszam do śledzenia dalszych opisów nowych rozwiązań w tym zakresie na moim blogu.

Autor – Julia Dutka